Chuyến thăm được cho là nhằm tăng cường sự liên kết chiến lược giữa Trung Quốc và Nga trong bối cảnh các mối quan hệ đồng minh giữa Mỹ và Nhật Bản đang phát triển mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Trong số những thỏa thuận dự kiến sẽ được ký kết ở Moscow phải kể đến thỏa thuận về vận chuyển khí đốt tự nhiên của Nga tới Trung Quốc, thỏa thuận về hàng không và sáng kiến “Một vành đai, một con đường” – kế hoạch của Trung Quốc nhằm tăng cường các mối liên kết kinh tế và cơ sở hạ tầng giữa châu Á và châu Âu.

 

 

Trên thực tế, Nga và Trung Quốc có nhiều điểm tương đồng trong các vấn đề quốc tế và chia sẻ những lợi ích chung trong cuộc đối đầu với phương Tây cũng như có những điều kiện cần thiết cho sự phát triển của nước kia. Hai nước là ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc – thường có quan điểm giống nhau về các vấn đề gây chia rẽ như cuộc xung đột ở Syria, tình hình trên Bán đảo Triều Tiên hay hồ sơ hạt nhân Iran. Đặt trong bối cảnh hiện nay khi phương Tây gia tăng trừng phạt Nga, Mỹ đẩy mạnh liên kết với các đồng minh Đông Bắc Á là Hàn Quốc và Nhật Bản để củng cố nền tảng cho chiến lược xoay trục sang châu Á – Thái Bình Dương, thì một cái bắt tay chặt giữa Trung Quốc và Nga là lựa chọn thỏa đáng cho cả hai.

 

Theo các chuyên gia, chuyến thăm này là cơ hội để Trung Quốc và Nga củng cố quan hệ quân sự song phương, đồng thời mở rộng quan hệ đối tác chiến lược để thiết lập một liên minh trên thực tế. Theo đó, Bắc Kinh và Moscow sẽ củng cố mặt trận đoàn kết của hai nước trong bối cảnh Mỹ và Nhật Bản tiếp tục tăng cường quan hệ đồng minh chiến lược.

 

Trung Quốc luôn “khát” nguồn tài nguyên dầu mỏ và khí đốt của Nga, trong khi Nga nhìn nhận nền kinh tế lớn thứ hai thế giới này như một khách hàng tiềm năng ổn định và không bao giờ chỉ trích Nga bất chấp các các biện pháp trừng phạt Moscow của phương Tây sau khi sáp nhập trở lại.

 

Trong khi đó, Trung Quốc và Nga đang thúc đẩy các dự án kinh tế lớn trong khu vực và cần tới sự hỗ trợ của nhau. Bắc Kinh tìm cách phát triển “Vành đai Kinh tế Con đường Tơ lụa” hướng về phía Tây, xuyên châu Á tới các thị trường châu Âu. Kế hoạch này được nêu bật trong chương trình nghị sự suốt chuyến thăm của ông Tập Cận Bình tới ba nước. Với Moscow, đó là Liên minh Kinh tế Á – Âu. Theo chuyên gia nghiên cứu Marcin Kaczmarski thuộc Viện Nghiên cứu phương Đông Ba Lan, đây là hai dự án trọng tâm trong chính sách khu vực của Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và được đẩy mạnh từ năm 2010. Nhìn chung, cả hai dự án của Nga và Trung Quốc đều nhằm thúc đẩy quan hệ kinh tế trong khu vực, đề cao vai trò của mỗi nước và được đánh giá là cần thiết để thúc đẩy kinh tế.

 

Về quốc phòng – quân sự, Bộ Quốc phòng Trung Quốc mới đây đã tuyên bố, hai nước sẽ tiến hành một cuộc tập trận hải quân chung trên Địa Trung Hải trong tháng này, có 9 tàu tham gia cuộc tập trận, trong đó có các tàu tuần tra chống cướp biển của Trung Quốc ở ngoài khơi bờ biển Somalia. Các nhà phân tích nhận định, cuộc tập trận hải quân chung và các thỏa thuận là dấu hiệu cho thế giới thấy Nga và Trung Quốc đang chuẩn bị thành lập một liên minh quân sự mới.

 

Tờ China Daily cho biết, mối quan tâm chủ yếu của Trung Quốc đối với Nga là hợp tác quân sự, mà nguyên nhân cơ bản là việc Mỹ di chuyển lực lượng về châu Á – Thái Bình Dương. Bắc Kinh muốn chống sự gia tăng ảnh hưởng của Washington ở khu vực, trong khi Moscow cũng không thích việc NATO tiếp tục mở rộng về phía Đông và qua đó thu hẹp không gian vùng đệm chiến lược của Nga. Cả Nga và Trung Quốc đều đang tiến hành cuộc chơi riêng và cần đến nhau trong bối cảnh hiện nay. Moscow mong muốn dùng ảnh hưởng của Trung Quốc để sớm thoát khỏi các lệnh trừng phạt, trong khi Bắc Kinh đang nhòm ngó công nghệ quân sự và khí tài hiện đại của Nga.

 

Trung Quốc hiện là đối tác thương mại hàng đầu của Nga và là nhà đầu tư lớn thứ tư tại Nga. Còn Nga là đối tác thương mại lớn thứ 9 của Trung Quốc. Trong 6 năm qua, kim ngạch thương mại song phương giữa hai nước đã tăng hơn hai lần và đạt gần 90 tỷ USD năm 2013, cao hơn nhiều so với giá trị thương mại giữa Nga và Mỹ. Năm 2014, kim ngạch thương mại giữa hai nước đã tăng lên 95,2 tỷ USD. Trung Quốc và Nga đang phấn đấu lên mức 100 tỷ USD vào năm 2015 và 200 tỷ USD trong 5 năm tiếp theo.

 

(Nguồn Trung tâm Thông tin công tác tư tưởng Thành phố tổng hợp)