“Đời sống mới” làm cho dân tin và theo Đảng
Tháng 3/1947, dù đang phải tập trung tâm sức, trí tuệ lãnh đạo toàn Đảng, toàn quân và toàn dân tiến hành kháng chiến chống thực dân Pháp, nhưng Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn dành thời gian viết tác phẩm “Đời sống mới”, với bút danh Tân Sinh và do Ban Trung ương vận động đời sống mới xuất bản. Mặc dù chỉ là quyển sách nhỏ, được viết ngắn gọn, súc tích với gần 5.800 từ, song “Đời sống mới” là sự kết tinh và thể hiện tập trung những nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh về đời sống mới và xây dựng đời sống mới.
GS.TS Hoàng Chí Bảo phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: Nam Khánh.
Nhằm đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; 69 năm ngày Bác Hồ ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc (11/6/1948-11/6/2017), đồng thời góp phần vào việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Nghị quyết Hội nghị lần thứ Tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, mới đây, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức Hội thảo với chủ đề: Học tập tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng “Đời sống mới” trong thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”. Tại Hội thảo, các đại biểu làm sáng tỏ những cơ sở lý luận, giá trị thực tiễn để vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh về “Đời sống mới” trong thực hiện các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước do MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên phát động.
Theo Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Trương Thị Ngọc Ánh, sự ra đời của tác phẩm “Đời sống mới” đánh dấu những định hướng mới trong xây dựng hệ thống giá trị văn hóa mới phù hợp với giá trị của xã hội mới. Tác phẩm mang giá trị về động lực tinh thần, vừa cổ vũ, khuyến khích, hướng dẫn, động viên nhân dân đoàn kết, gắn bó, giúp đỡ lẫn nhau trong xây dựng xã hội mới; cùng nhau đổi mới cách nghĩ, cách làm; thay đổi, xóa bỏ những lề lối, nếp sống cổ hủ, lạc hậu bằng lối sống mới. Người quan niệm “Làm thế nào cho đời sống của dân ta, vật chất được đầy đủ hơn, tinh thần được vui mạnh hơn. Đó là mục đích đời sống mới”.
GS.TS Hoàng Chí Bảo – chuyên gia cao cấp, nguyên Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương khẳng định: “Đời sống mới” thể hiện tư duy đổi mới và hành động của Chủ tịch Hồ Chí Minh. “Đời sống mới” và thực hành đời sống mới chẳng những nêu cao đạo đức mà còn làm sáng tỏ bảo đảm đạo đức cho kinh tế, chính trị, làm trong sạch, liêm khiết bộ máy, con người trong bộ máy,;thấm sâu trong các mối quan hệ với dân, với người, với việc, với toàn bộ hoạt động của hệ thống chính trị.
GS.TS Hoàng Chí Bảo nhấn mạnh, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh để xây dựng và thực hiện chính sách hợp lòng dân. Chính sách hợp lòng dân là những chính sách làm điều lợi cho dân, tránh điều hại tới dân, phải làm cho minh bạch thông tin và trách nhiệm giải trình cũng như công khai kết quả xử lý cho dân biết, từ đó tôn trọng tiếng nói và phán quyết từ phía người dân. Chính sách hợp lòng dân phải xuất phát từ dân và cuộc sống của dân để không quan liêu, hình thức, phải hướng tới dân trực tiếp để dân được hưởng lợi ích, dân đánh giá, dân kiểm soát, giám sát. Được như vậy, thực hành “đời sống mới” sẽ góp phần làm cho dân tin Đảng, dân theo Đảng, dân ủng hộ, giúp đỡ bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ.
TS Lê Đức Hoàng – Bộ phận chuyên trách Chỉ thị 05, Ban Tuyên giáo Trung ương cho rằng, việc nghiên cứu vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về “Đời sống mới” vào thực tiễn xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh giai đoạn hiện nay cần hướng đến đời sống mới với trọng điểm là ở nông thôn, “sửa đổi cách ăn, cách mặc, cách ở, cách đi lại, cách làm việc” cho nông dân, đem lại đời sống “đầy đủ hơn về vật chất, vui mạnh hơn về tinh thần” như Bác Hồ đã chỉ ra. Theo TS Lê Đức Hoàng, xây dựng nông mới, cần nhấn mạnh yếu tố “xây” và “mới”, trong đó phải xem “mới” là then chốt, còn “xây” là trọng điểm. Xây thực chất phải làm cho nông thôn có sản xuất phát triển, đời sống sung túc, xóm làng văn minh, thôn xã gọn gàng, quản lý dân chủ. Trong xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh, cần lựa chọn một số nội dung để làm tiêu chí đánh giá, nhất là vấn đề “ăn, mặc, ở, đi lại, làm việc”, “cần, kiệm, liêm, chính”, “cưới hỏi, giỗ, tết, tang ma”, “tình làng, nghĩa xóm”, “gia đình êm ấm, đoàn kết” như Hồ Chí Minh nêu trong tác phẩm Đời sống mới.
Bên cạnh đó, theo TS Lê Đức Hoàng, phải đề cao cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, coi đây là nền tảng vững chắc trong mọi công việc và sinh hoạt cuộc sống mới trong xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh. Cần cụ thể hóa thành các quy định, quy chế của dòng họ, của làng xã, của cơ quan, đơn vị bằng những tiêu chí để thực thi đời sống mới cho ngành, giới, cho từng đối tượng phù hợp. “Cần thiết phải làm cho mỗi người dân ở các thôn xóm, ngõ phố ở cả nông thôn và đô thị hiểu được nội dung, giá trị cốt lõi, tác dụng, ý nghĩa của “Đời sống mới” mà Hồ Chí Minh đã dạy; phát huy tác dụng của “Đời sống mới” trong cuộc sống thành thị và nông thôn, làm cho nó trở thành tinh thần chủ đạo trong đời sống văn hóa – xã hội và là một bộ phận không tách rời việc rèn luyện nhân cách con người Việt Nam hiện đại.”, Tiến sĩ Lê Đức Hoàng đề nghị.
Cán bộ phải làm gương bằng việc cụ thể
GS.TS Mạch Quang Thắng – Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh nêu rõ, những nội dung nêu trong tác phẩm vẫn là những giá trị định hướng cho việc xây dựng đô thị trong thời buổi hiện nay cũng như xây dựng con người như là chủ thể duy nhất trong cuộc sống nói chung và trong đô thị văn minh nói riêng. “Tại một số nơi xảy ra tình trạng địa phương chỉ quan tâm đến việc xây dựng cơ sở hạ tầng mà chưa thật sự chú trọng đến sản xuất, tăng mức thu nhập cũng như đời sống văn hóa tinh thần cho người dân. Trong tình hình đó, nếu không tỉnh táo xem xét mà cứ dễ dãi công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới và đô thị đạt danh hiệu đô thị văn minh thì chỉ là dối nhau” – GS.TS Mạch Quang Thắng phân tích. Đồng thời nhấn mạnh: “Chớ làm dối” mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã mong muốn trong tác phẩm “Đời sống mới” từ năm 1947 vẫn còn như tiếng còi cảnh báo cho cuộc vận động ngày hôm nay”.
Người dân sẵn sàng góp công, góp sức để phong trào xây dựng nông thôn mới thực sự lan tỏa. Ảnh: Nam Khánh.
Từ thực tiễn xây dựng nông thôn mới ở huyện Hải Hậu, Phó Bí thư thường trực Huyện ủy Hải Hậu (Nam Định) Trần Văn Chinh cho rằng, phát huy vai trò làm chủ của nhân dân xây dựng nông thôn mới là để có động lực mạnh mẽ, nhân dân được bàn bạc, quyết định, có cách làm hay sẽ rút ngắn thời gian đạt đích nông thôn mới. Bên cạnh đó, cần tạo ra sự đồng thuận, thi đua sôi nổi trong nhân dân; đồng thời phát huy vai trò làm chủ phải có sự giám sát, quản lý, định hướng đảm bảo ổn định tình hình nông thôn.
Để tiếp tục phát huy quyền làm chủ của nhân dân tham gia xây dựng nông thôn mới theo tư tưởng Hồ Chí Minh qua tác phẩm “Đời sống mới”, Phó Bí thư thường trực Huyện ủy Hải Hậu Trần Văn Chinh đề nghị Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam tiếp tục chỉ đạo quyết liệt, tăng cường kiểm tra, giám sát để cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” tạo ra nhận thức sâu sắc, nhân dân phát huy tinh thần làm chủ tham gia, để xây dựng nông thôn mới…
GS Đỗ Quang Hưng – Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Tôn giáo Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam lưu ý, việc xây dựng đô thị văn minh, gia đình văn hóa cần quan tâm đến việc các tiêu chí xây dựng đô thị văn minh, gia đình văn hóa đã thực sự phản ánh nhu cầu của con người chứ không dựa vào các tiêu chí cứng. Việc tuyên truyền, vận động cần hướng đến sự thay đổi trong đó có vai trò rất lớn của Mặt trận. Việc vận động cần hướng đến việc đối thoại, trao đổi trong cộng đồng chứ không nên đưa ra một phong trào cứng nhắc với cách vận động “xếp hàng dọc”.
TS Nguyễn Viết Chức – nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa – Giáo dục Quốc hội cho rằng, học tập tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng “Đời sống mới” trong thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới đô thị văn minh” chính là phải vận động. Nhưng việc vận động cần tránh hành chính hóa và MTTQ hơn bất kỳ tổ chức nào phải vận động cho được sự đồng thuận của người dân khi xây dựng nông thôn mới.“Việc vận động xây dựng nông thôn mới phải để dân hiểu, dân mới làm theo, phải làm gương bằng những việc làm cụ thể” – TS Nguyễn Viết Chức đề nghị.
Theo Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn, để thực hiện được tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng “Đời sống mới” trong thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, phải thực hiện tốt công tác tuyên truyền, giáo dục vận động nâng cao nhận thức trong nội bộ và nhân dân.
Theo đó, cán bộ, đảng viên, người đứng đầu phải tiêu biểu tiên phong về đạo đức, phong cách, gần dân sát dân, làm gương cho nhân dân, nắm được tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, để dân tin, dân ủng hộ. Do đó, trong thời gian tới, Mặt trận cùng các tổ chức thành viên cần tiếp tục khắc phục những tồn tại, hạn chế trong việc thiếu gắn kết các phong trào. Cùng với đó, trên cơ sở tương đồng, thống nhất giữa các khu dân cư từng địa phương cần sắp xếp lại các phong trào sao cho thiết thực để việc xây dựng nông thôn mới được nâng lên về cả vật chất và tinh thần, tránh hình thức và bệnh thành tích./.
