HOẠT ĐỘNG ĐỐI NGOẠI LỚN CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ NGUYỄN XUÂN PHÚC

HOẠT ĐỘNG ĐỐI NGOẠI LỚN

CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ NGUYỄN XUÂN PHÚC

I.    THĂM CHÍNH THỨC HOA KỲ

Từ ngày 29-31/5/2017, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm chính thức Hoa Kỳ theo lời mời của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump. Đây là chuyến thăm Hoa Kỳ lần đầu tiên của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trên cương vị người đứng đầu Chính phủ và là tiếp xúc đầu tiên giữa lãnh đạo cấp cao Việt Nam-Hoa Kỳ kể từ khi hai nước có Ban Lãnh đạo mới.

Chuyến thăm nhằm thúc đẩy quan hệ Đối tác toàn diện, được xác lập năm 2013, tiếp tục phát triển hiệu quả và thực chất trên cả ba bình diện song phương, khu vực và quốc tế, là sự tiếp nối chuyến thăm Hoa Kỳ năm 2015 của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Trong bối cảnh Hoa Kỳ còn đang tiếp tục hoàn chỉnh bộ máy chính quyền và điều chỉnh ưu tiên chính sách đối nội và đối ngoại, nhất là trong kinh tế-thương mại, có thể nói chuyến thăm đã thành công tốt đẹp, đạt kết quả toàn diện, đáp ứng mục đích đề ra.

Những kết quả nổi bật

Hai bên đã ra Tuyên bố chung, nhất trí tăng cường quan hệ Đối tác toàn diện theo hướng thực chất, hiệu quả, bền vững vì lợi ích của hai nước, vì hoà bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới, trên cơ sở tuân thủ Hiến chương Liên Hợp Quốc, tôn trọng luật pháp quốc tế, tôn trọng thể chế chính trị, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau. Tổng thống Donald Trump khẳng định sẽ thăm song phương Việt Nam nhân dịp dự Cấp cao APEC 2017 tại Việt Nam. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có bài phát biểu quan trọng được đánh giá cao tại Quỹ Di sản, khẳng định Việt Nam và Hoa Kỳ chia sẻ lợi ích chung trong việc duy trì hoà bình, ổn định, an ninh, hợp tác và thịnh vượng ở châu Á-Thái Bình Dương, Việt Nam coi trọng và mong muốn phát triển hơn nữa quan hệ Đối tác toàn diện với Hoa Kỳ.

Hợp tác kinh tế là một nội dung quan trọng trong chuyến thăm. Hai bên nhất trí ưu tiên hợp tác kinh tế-thương mại-đầu tư theo hướng hiệu quả và đôi bên cùng có lợi, tiếp tục coi đây là trọng tâm và động lực của quan hệ nói chung, chú trọng tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hai nước đầu tư, hợp tác, làm ăn. Trong chuyến thăm đã diễn ra hai cuộc tọa đàm doanh nghiệp ở Thủ đô Washington và New York, thu hút nhiều nhà đầu tư tài chính lớn của Hoa Kỳ. Một loạt các thoả thuận kinh tế lớn đã được doanh nghiệp hai bên ký kết với trị giá hơn 10 tỷ USD, góp phần tạo việc làm và tăng trưởng ở cả hai nước.

Hai bên nhất trí đẩy mạnh hợp tác về giáo dục-đào tạo, y tế, nghiên cứu khoa học, công nghệ, vũ trụ, đổi mới sáng tạo…

Về quốc phòng, an ninh, hai bên nhất trí tiếp tục triển khai các hoạt động giao lưu, hợp tác trên cơ sở các thỏa thuận đã đạt được như Bản ghi nhớ về thúc đẩy hợp tác quốc phòng song phương 2011, Tuyên bố tầm nhìn chung về quan hệ quốc phòng 2015.

Hai bên cũng trao đổi các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, thống nhất tăng cường nỗ lực giải quyết các thách thức ở khu vực và toàn cầu như an ninh, an toàn hàng hải, hàng không, bảo vệ môi trường, an ninh y tế, buôn bán người và động vật hoang dã, chống phổ biến vũ khí huỷ diệt hàng loạt và các hoạt động giữ gìn hoà bình của Liên Hợp Quốc. Về Biển Đông, lãnh đạo hai nước nhấn mạnh việc giải quyết các vấn đề trên Biển Đông bằng biện pháp hoà bình, thông qua các tiến trình ngoại giao và pháp lý, trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, Công ước Luật Biển 1982 và Tuyên bố DOC 2002, hướng tới COC.

Tại cuộc hội đàm giữa Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres, hai bên nhất trí, trong bối cảnh tình hình quốc tế hiện nay, Liên hợp quốc cần tiếp tục phát huy vai trò là tổ chức đa phương lớn nhất toàn cầu, thúc đẩy hợp tác giữa các quốc gia nhằm bảo đảm hòa bình, an ninh và phát triển trên toàn thế giới. 

Cũng tại trụ sở Liên hợp quốc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã phát biểu tại Lễ kỷ niệm 40 năm Việt Nam gia nhập Liên hợp quốc trước sự chứng kiến của Tổng Thư ký Antonio Guterres, Chủ tịch Đại Hội đồng Liên hợp quốc Peter Thompson, các quan chức cấp cao của Liên hợp quốc và Đại sứ, Trưởng đại diện của trên 100 phái đoàn các nước. Trong phát biểu tại Lễ kỷ niệm, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định Việt Nam luôn là một quốc gia thành viên có trách nhiệm của Liên hợp quốc, tích cực cùng các nước thành viên đề cao Hiến chương Liên hợp quốc và ủng hộ cải tổ Liên hợp quốc theo hướng nâng cao hiệu quả, minh bạch, dân chủ hóa. 

Trong chuyến thăm, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã gặp gỡ thân mật với một số doanh nhân, trí thức kiều bào tại Hoa Kỳ. Tại cuộc gặp, nhiều ý kiến tâm huyết về phát triển kinh tế-xã hội đất nước do bà con đề xuất được Thủ tướng ghi nhận và khẳng định sẽ giao các bộ, ngành xem xét tích cực.

Có thể nói chuyến thăm đã đạt kết quả toàn diện trên các lĩnh vực trụ cột của quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam-Hoa Kỳ.

II.  THĂM CHÍNH THỨC NHẬT BẢN

Trong 5 ngày (từ 4-8/6), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã thực hiện chuyến thăm Nhật Bản “3 trong 1”, bao gồm thăm chính thức Nhật Bản, dự và phát biểu tại Hội nghị Tương lai châu Á – hội nghị quốc tế mang tầm cỡ khu vực, và cùng Thủ tướng Nhật Bản tham dự Hội nghị xúc tiến đầu tư vào Việt Nam. Thủ tướng và Đoàn đại biểu cấp cao Chính phủ đã có chương trình làm việc với 50 hoạt động đa dạng:

Thăm chính thức Nhật Bản

Thủ tướng đã hội kiến với Nhà vua và Hoàng hậu Nhật Bản, hội đàm với Thủ tướng Shinzo Abe, hội kiến Chủ tịch Thượng viện, Hạ viện Nhật Bản; tiếp lãnh đạo các đảng (Đảng Cộng sản, Đảng Công Minh, Đảng Dân tiến đối lập), tiếp Thống đốc các tỉnh có nhiều quan hệ với Việt Nam như Kanagawa, Aichi, Shiga, Osaka; tiếp các tổ chức của Nhật Bản (JETRO, JICA, Liên minh nghị sĩ Mekong-Nhật Bản) và nhiều Hội hữu nghị Việt Nam-Nhật Bản của các địa phương.

Tại cuộc hội đàm giữa Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Shinzo Abe, hai bên đã trao đổi ý kiến sâu rộng và đạt nhất trí cao về những phương hướng lớn và biện pháp cụ thể đưa quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng Việt Nam-Nhật Bản đạt bước phát triển mới, thực chất và hiệu quả hơn nữa trong thời gian tới.

Hai nhà lãnh đạo khẳng định Việt Nam và Nhật Bản là đối tác quan trọng của nhau, có nhiều lợi ích chiến lược tương đồng; khẳng định quyết tâm phát triển quan hệ Việt Nam-Nhật Bản toàn diện và sâu sắc trên mọi lĩnh vực thông qua việc tăng cường hơn nữa tin cậy chính trị, tiếp tục nâng cao hiệu quả các cơ chế hợp tác, thúc đẩy kết nối kinh tế, đào tạo nguồn nhân lực và hợp tác chặt chẽ trong các vấn đề khu vực và quốc tế; an ninh, an toàn hàng hải như cứu hộ, cứu nạn, chống cướp biển thông qua trao đổi thông tin giữa các cơ quan bảo vệ bờ biển.

Hai Thủ tướng nhất trí phối hợp chặt chẽ tăng cường kết nối hai nền kinh tế về bản chất là bổ sung cho nhau hơn là cạnh tranh và hợp tác cùng có lợi; nhất trí về việc Nhật Bản sẽ hỗ trợ triển khai các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng chất lượng cao, quy mô lớn, trọng điểm quốc gia như đường bộ cao tốc Bắc-Nam, đường sắt đô thị. Hai bên khẳng định sẵn sàng nỗ lực tạo thuận lợi về thủ tục cấp phép xuất khẩu nhiều mặt hàng nông sản, trong đó có cam, quýt Nhật Bản vào Việt Nam và quả vải, nhãn Việt Nam vào Nhật Bản; thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực bảo hộ chỉ dẫn địa lý. Thủ tướng Shinzo Abe cam kết hỗ trợ Việt Nam nâng cao năng lực và tăng cường hợp tác với lực lượng thực thi pháp luật trên biển của Việt Nam, trong đó có đào tạo nguồn nhân lực.

Sau hội đàm, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Shinzo Abe đã chứng kiến các bộ, ngành và cơ quan hai nước trao đổi 14 văn kiện ký kết, bao gồm các công hàm trao đổi cho 4 dự án vốn vay ODA trị giá 100,3 tỷ Yên (hơn 900 triệu USD), 4 dự án không hoàn lại trị giá 26 triệu USD và có cuộc gặp gỡ báo chí chung.

Bên cạnh đó, Thủ tướng đã đến thăm và nói chuyện với cán bộ, nhân viên Đại sứ quán, Tổng Lãnh sự quán và đại diện cộng đồng người Việt Nam tại Nhật Bản và ở Osaka; thăm cơ sở sản xuất công nghệ cao của doanh nghiệp Nhật Bản tại Osaka…

Hội nghị Tương lai châu Á

 Thủ tướng đã dự, phát biểu khai mạc Hội nghị Tương lai châu Á lần thứ 23, một trong những diễn đàn thường niên, có uy tín lớn ở châu Á, do Tập đoàn truyền thông Nikkei (Nhật Bản) tổ chức.

Với chủ đề “Chủ nghĩa toàn cầu giữa ngã tư đường – Bước đi tiếp theo của châu Á”, Hội nghị đã tập trung thảo luận về các xu thế, yếu tố ảnh hưởng lớn tới tương lai của châu Á như làn sóng chủ nghĩa bảo hộ và chủ nghĩa dân túy, quan hệ giữa các nước lớn và thay đổi trật tự thế giới, sự phát triển của ASEAN, Trung Quốc và khu vực Nam Á, tình hình an ninh của châu Á. Các đại biểu cũng trao đổi về các biện pháp mà các nước châu Á cần thực hiện trong bối cảnh mới để duy trì hoà bình, ổn định và bảo đảm phát triển bền vững tại mỗi quốc gia và cả châu lục.

Bài phát biểu khai mạc của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã được các đại biểu và báo chí Nhật Bản, truyền thông quốc tế đánh giá cao. Trong đó, Thủ tướng nhấn mạnh, thực tế lịch sử cho thấy, dù chúng ta ủng hộ hay không ủng hộ toàn cầu hóa thì đó vẫn là xu thế tất yếu. Thủ tướng cho rằng, điều kiện để các quốc gia đều có thể vươn lên là các bên phải tôn trọng các nguyên tắc chung được quốc tế thừa nhận. Nguyên tắc đó là tự do, bình đẳng, không có sự phân biệt tôn giáo, tín ngưỡng, màu da, sắc tộc hay giới tính. Tất cả cùng hợp tác, đóng góp vì hòa bình và thịnh vượng cho mọi quốc gia, mọi người dân châu Á. Việt Nam là một thành viên tích cực của ASEAN, đang chủ động mở cửa hội nhập với việc ký kết hàng chục FTA, góp phần tích cực vào quá trình hội nhập và kết nối khu vực và thế giới.

Thủ tướng đã dự và phát biểu tại Hội nghị xúc tiến đầu tư Việt Nam; tọa đàm, đối thoại với nhiều tập đoàn, doanh nghiệp, trong đó có Lãnh đạo các thành viên Liên minh Kinh tế Nhật Bản (Keidanren), các doanh nghiệp Công nghệ thông tin Nhật Bản, các tổ chức kinh tế và doanh nghiệp vùng Kansai (Kankeiren)…

Tọa đàm, đối thoại với các tổ chức kinh tế và doanh nghiệp Nhật Bản

Hội nghị xúc tiến đầu tư Việt Nam được tổ chức tại Thủ đô Tokyo do Bộ Kinh tế Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản (MEITI), Tổ chức Xúc tiến Ngoại thương Nhật Bản (JETRO) và Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam cùng các tổ chức doanh nghiệp liên quan của hai nước đồng tổ chức với sự tham dự của trên 1.600 đại biểu, doanh nghiệp hai bên, trong đó có 200 đại biểu doanh nghiệp đến từ Việt Nam. Đây được coi là sự kiện đặc biệt với sự tham dự lần đầu tiên của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Shinzo Abe và cũng là Hội nghị xúc tiến đầu tư Việt Nam quy mô lớn nhất từ trước đến nay tại Nhật Bản.

Tại Hội nghị, Thủ tướng đã thông tin đến các nhà đầu tư Nhật Bản về những cơ hội đầu tư kinh doanh tại Việt Nam, nhấn mạnh các yếu tố thuận lợi như môi trường chính trị và vĩ mô ổn định, môi trường đầu tư và kinh doanh không ngừng được cải thiện, cam kết giảm chi phí giao dịch, tạo điều kiện để mọi thành phần kinh tế phát triển, trong đó kinh tế tư nhân là động lực quan trọng để phát triển nền kinh tế.

Trong khuôn khổ Hội nghị, các doanh nghiệp hai bên đã có các hoạt động kết nối kinh doanh (B2B), đặc biệt chứng kiến lễ trao nhiều giấy chứng nhận đầu tư, hợp đồng, bản ghi nhớ hợp tác, nâng tổng số văn kiện trong chuyến thăm lên 43 văn kiện hợp tác trị giá trên 22 tỷ USD.

Trong chuỗi hoạt động xúc tiến đầu tư tại Nhật Bản, Thủ tướng có hàng loạt cuộc làm việc, gặp gỡ, tọa đàm, đối thoại với các tập đoàn lớn của Nhật Bản đang đầu tư ở Việt Nam, mong muốn mở rộng đầu tư ở Việt Nam; trực tiếp giải đáp các vấn đề doanh nghiệp quan tâm. Thủ tướng nhấn mạnh thông điệp, đây là thời điểm “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” cho các doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư vào Việt Nam. Các bạn đừng đến chậm, thời gian không chờ đợi ai cả, Thủ tướng kêu gọi và khẳng định, Chính phủ Việt Nam tạo mọi điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, thiết lập sân chơi bình đẳng giữa mọi thành phần kinh tế cùng phát triển.

Đặc biệt quan tâm đến việc thúc đẩy tiêu thụ hàng Việt Nam tại thị trường Nhật Bản, Thủ tướng đã khai trương Tuần lễ hàng Việt Nam do Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội hợp tác với Tập đoàn AEON tổ chức tại siêu thị AEON Lake Town gần Tokyo. Nơi đây có 62 gian hàng Việt Nam với hàng nghìn chủng loại hàng hóa “Made in Vietnam” được bán rộng rãi.

Có thể nói, chuyến thăm chính thức Nhật Bản và dự Hội nghị Tương lai châu Á lần thứ 23 của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc góp phần tạo ra kỷ nguyên mới trong quan hệ hợp tác Việt Nam-Nhật Bản, đồng thời thể hiện vai trò tích cực của Việt Nam trong khu vực, khẳng định quá trình hội nhập quốc tế mạnh mẽ của Việt Nam trong bối cảnh mới.

 (Nguồn Trung tâm thông tin công tác tư tưởng Thành phố)