NSW là cơ chế thủ tục hải quan được thực hiện dưới hình thức dịch vụ công trực tuyến trên toàn quốc dựa trên hệ thống thông quan tự động. Theo đó, áp dụng NSW, doanh nghiệp sẽ rút ngắn được khoảng 4/5 thời gian làm thủ tục. Riêng các thủ tục hành chính sẽ rút ngắn từ 15% – 30% thời gian thực hiện. ASW và NSW là bước đi quan trọng của các nước thành viên ASEAN trong cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu, đáp ứng nhu cầu hội nhập, phát triển của từng quốc gia thành viên cũng như tăng cường sự kết nối, mối quan hệ hợp tác giữa các quốc gia trong khu vực.

 


NSW là hệ thống cho phép xuất trình dữ liệu và thông tin một lần; xử lý thông tin và dữ liệu một lần và đồng thời và ra quyết định một lần cho việc giải phóng và thông quan hàng hóa. ASW sẽ kết nối tất cả các hệ thống NSW của các nước thành viên. Bước đầu, NSW đã phát huy hiệu quả nhất định trong tạo thuận lợi cho cộng đồng doanh nghiệp (DN), nhất là thủ tục đối với tàu biển xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh, khi Việt Nam đã thực hiện chính thức NSW tại các cảng biển quốc tế – tuyến vận tải có lưu lượng hàng hóa XNK lớn nhất cả nước.


Bên cạnh đó, việc kết nối thông tin về Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) có vai trò, ý nghĩa hết sức quan trọng trong bối cảnh Việt Nam và các nước đang tham gia mạnh mẽ vào các Hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương và đa phương. Trước đây, thực tế hoạt động của Hải quan Việt Nam cho thấy, khi cần xác minh C/O cho những trường hợp cụ thể, cơ quan Hải quan phải mất đến 2 hoặc 3 tháng mới nhận được phản hồi từ cơ quan chức năng của quốc gia cần xác minh. Khi kết nối ASW, thông tin sẽ được trao đổi gần như tức thời. Kết quả đó mang lại nhiều thuận lợi cho cộng đồng DN trong và ngoài nước, đồng thời góp phần giúp các nước nâng cao hiệu quả quản lý thông qua chống gian lận về xuất xứ.


Ví dụ cụ thể trường hợp làm thủ tục tàu biển xuất nhập cảnh, quá cảnh. Trước đây, khi một con tàu nhập cảnh hay xuất cảnh, DN sẽ phải mang hồ sơ đến nhiều cơ quan quản lý khác nhau như: Hải quan, Biên phòng, Cảng vụ, Cơ quan Kiểm dịch Y tế, Cơ quan Kiểm dịch động, thực vật; còn hiện nay NSW cho phép DN chỉ cần gửi hồ sơ đến một đầu mối duy nhất là Cổng thông tin một cửa quốc gia (https://vnsw.gov.vn).


Sau đó, thông tin sẽ được chia sẻ đến các cơ quan liên quan để giải quyết. Khi có kết quả, các cơ quan sẽ chuyển thông tin lại Cổng thông tin một cửa quốc gia để phản hồi cho DN. Như vậy, DN sẽ giảm được chi phí chuẩn bị hồ sơ (do được thực hiện qua phương thức điện tử), giảm thời gian đi lại, thời gian thông quan và giảm chi phí.


Theo yêu cầu đặt ra tại Nghị quyết 19/NQ-CP của Chính phủ thì phải giảm thời gian thông quan còn 7 đến 8 ngày. Hiện nay, chi phí trung bình lưu kho bãi của mỗi lô hàng khoảng 250 USD. Nếu giảm còn từ 7 đến 8 ngày, trung bình mỗi lô hàng DN sẽ giảm được khoảng 1.750 USD đến 2.000 USD tiền lưu kho, bãi. Với hàng triệu lô hàng XNK mỗi năm thì số tiền tiết kiệm được cho DN, cho xã hội là rất lớn.


Việt Nam hoàn thành đúng cam kết


Kể từ khi ASEAN nhất trí đẩy nhanh tiến trình xây dựng Cộng đồng kinh tế ASEAN, các Bộ trưởng kinh tế ASEAN đã thống nhất danh sách các biện pháp ưu tiên mà các nước ASEAN cần tập trung xây dựng. Bên cạnh các cam kết như các biện pháp cắt giảm thuế, tạo thuận lợi cho đầu tư, thương mại thì cải cách thủ tục thông quan là một nội dung quan trọng.


Theo đánh giá của Ngân hàng thế giới, trung bình cứ 1 ngày hàng hóa bị chậm trễ trong khâu thông quan thì lượng hàng xuất nhập khẩu sẽ giảm xuống 1%. Tại ASEAN, trung bình mất khoảng 20 ngày cho việc xuất khẩu, nhập khẩu cho một chuyến hàng. Điều này làm tăng chi phí cho doanh nghiệp và làm cản trở sự tăng trưởng kinh tế. Chính vì vậy, ASW là một nội dung ưu tiên trong kế hoạch của các nước ASEAN nhằm xây dựng Cộng đồng kinh tế ASEAN vào năm 2015


Đến nay, 7 nước thành viên ASEAN bao gồm Brunei, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam công bố đã triển khai NSW theo đúng cam kết. Là một trong những nước thành viên đi đầu thực hiện các cam kết, Việt Nam đã chủ động tham gia các nhóm làm việc của ASEAN trong khuôn khổ triển khai ASW. Với vai trò là một thành viên tích cực của ASEAN, Việt Nam đã chủ động tham gia các nhóm làm việc của ASEAN trong khuôn khổ triển khai ASW ngay từ thời điểm xây dựng dự thảo Hiệp định, Nghị định thư và đưa nội dung của các điều ước này vào thực hiện khi được Chính phủ các nước thành viên phê chuẩn.


Hội nhập mạnh mẽ vào kinh tế khu vực


Từ nay đến cuối năm, Việt Nam cùng các nước thành viên khác hoàn tất kết nối kỹ thuật để sẵn sàng kết nối đầy đủ ASW vào tháng 12/2015.


Sau 20 năm kể từ khi Việt Nam gia nhập ASEAN, ASEAN hiện đã trở thành một trong những đối tác thương mại quan trọng hàng đầu của Việt Nam, chiếm hơn 14% tổng giá trị thương mại của Việt Nam. Việc thực hiện thành công NSW như là một công cụ chính của các cơ quan Chính phủ trong tạo thuận lợi cho thương mại và vận tải quốc tế cũng như sớm kết nối ASW là một bước hội nhập quan trọng của Việt Nam. Không chỉ tạo thuận lợi cho môi trường đầu tư và kinh doanh, kết nối ASW còn đảm bảo vị thế của Việt Nam trong hội nhập kinh tế quốc tế và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Cải cách hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia là một trong những đột phá chiến lược, là giải pháp quan trọng để Việt Nam hội nhập khu vực và quốc tế thành công.


(Nguồn Trung tâm Thông tin công tác tư tưởng Thành phố tổng hợp

từ Đài Tiếng nói Việt Nam và các báo)